چالش های جهانی صنعت حمل و نقل

مقدمه

حمل و نقل سنتی با چالش هایی روبه رو است که بررسی این چالش ها به نحوه بکارگیری فناوری ها و ارائه نقشه راه جهت بکارگیری این فناوری ها در این صنعت کمک بسزایی خواهد نمود. در ادامه برخی از این چالش ها در جهان و در ایران مورد بررسی قرار می گیرد.

چالش های حمل و نقل سنتی در جهان

چالش های اصلی در اکثر منابع بین المللی برای صنعت حمل و نقل به شرح زیر بیان گردیده است:

1. هزینه سوخت: یکی از بالاترین هزینه های مربوط به نگرانی "کاهش هزینه حمل و نقل" ، قیمت سوخت است، که عدم ثبات آن در جهان این موضوع را شدیدا تحت تاثیر مستقیم قرار می دهد.

2. بهبود فرآیند حمل و نقل: علیرغم نیاز مبرم به استفاده از فناوری های جدید، پذیرش و پیاده سازی آن در صنعت حمل و نقل یکی از چالش های اصلی این صنعت در جهان می باشد.

3. کمبود راهبر: فرآیند جذب و نگهداری راهبر یکی دیگر از چالش های مهم می باشد که در جهان مطرح است.

4. قوانین و مقررات دولتی: قوانین و مقررات دولتی نا مناسب و دست و پا گیر از دیگر مشکلات این صنعت در جهان می باشد.

5. مسائل زیست محیطی: تغییر آب و هوای زمین یکی از مهمترین تهدیدهایی است که بشر تاکنون با آن روبرو بوده است. برای جلوگیری از تغییرات فاجعه بار ، همه بخش های اقتصاد نیاز به کاهش شدید تولید گازهای گلخانه ای دارند. وسایل نقلیه، هواپیماها، کشتی ها و سایر اشکال حمل و نقل، گازهای گلخانه ای بیشتری نسبت به سایر بخش های اقتصاد تولید می کنند.

6. تغییر نیاز های مشتریان: با توجه به روند رو به رشد فناوری اطلاعات در صنایع مختلف، نیازهای مشتریان بروز شده تا جایی که در حال حاضر شفافیت فرآیندهای حمل و نقل به همراه کیفیت مطلوب، از خواسته های اولیه مشتریان می باشد.

7. تحویل به موقع خدمت: ارائه خدمت در بهترین زمان و با بهترین وجه ممکن از چالش های مهم دیگر این صنعت می باشد.

8. زیرساخت: کمبود یا نبود زیرساخت های مناسب (اعم از زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری) منجر به بروز چالش های جبران ناپذیری خواهد نمود.

9. ظرفیت: ظرفیت ناوگان حمل و نقل با توجه به افزایش تقاضای روز افزون آن، ظرف مدت اگر مرتب بروزرسانی نشود با توجه به افزایش تقاضا در این صنعت ظرف مدت محدودی به نابودی کشانده می شود.

10. امنیت: از جمله مشکلات این صنعت عملیات ترانزیت(جابجایی وسیله حمل) در کشورهای در طول مسیر می باشد که امنیت کالاها را زیرسوال خواهد برد.

اهم مشکلات این صنعت در ایران را می توان به دسته های زیر تقسیم نمود:

1. قیمت سوخت: با توجه به قیمت تمام شده تولید سوخت برای کشور، تغییرات ناگهانی قیمت سوخت نیز از چالش های بزرگ می باشد.

2. زیرساخت ها: کمبود یا نبود زیرساخت های سخت افزاری(نبود بزرگراه های داخلی و بین المللی مناسب، عدم اتصال مسیرهای ریلی به مرزها، ضعف تاسیسات فرودگاهی)و نرم افزاری(نبود سیستم های پایش مسیر هوشمند، ناوگان هوشمند و...) یکی از بزرگترین چالش های این حوزه می باشد.

3. فرسودگی ناوگان و تجهیزات: فرسودگی ناوگان( بیش از 30 در صد ناوگان جاده ای کشور فرسوده می باشد) به عنوان یکی از موانع مهم حمل و نقل ایمن و کارآ می باشد. آلودگی محیط زیست، افزایش مصرف سوخت، افزایش هزینه های وارده به راههای کشور، کاهش سرعت در حمل و نقل کالا، عدم استفاده بهینه از ظرفیت ناوگان، عدم وجود تجهیزات تخلیه و بارگیری مناسب و افزایش تصادفات وکاهش ایمنی جاده ای همه از پیامدهای زیان بار ناوگان فرسوده می باشد.

4. قانون گذاری: تکثر و تعدد نهادهای قانون گذار و موازی کاری بخش دولتی و خصوصی.

5. اقتصادی: سرمایه در گردش بالا، طولانی بودن دوره بازگشت سرمایه، عدم وجود کانال های انتقال ارز در اثر تحریم ها.

6. استقلال بخش خصوصی: حمل و نقل ریلی، دریایی و حتی هوایی وابسته به دولت بوده و بخش خصوصی بسیار اندک می باشند.

7. نظارت: ذینفع بودن نهادهای نظارتی و عدم بی طرفی در امر نظارت.

8. سیاست های نرخ گذاری: عدم به روز رسانی نرخ ها بصورت سالیانه.

9. هزینه ی بالای تعمیرات و نگهداری ناوگان: با توجه به شرایط کشور از منظر سیاسی، هزینه های تامین قطعات بسیار بالا می باشد.

10. ناتوانی در توزیع مناسب بار: تقسیم نا متوازن بار در مکان های مختلف.

نهادهای متولی حمل و نقل

سازمان های تابعه وزارت راه و شهرسازی در حوزه حمل و نقل در شکل مشاهده می شود:

• تاسیسات زیربنایی

• تعرفه

• خدمات