رعایت مسائل اخلاقی در فناوری ضروری است. اخلاق، جدا از قانون بوده، برای افراد هر کشور متفاوت است و معمولاً برای سنجش آن معیاری وجود ندارد. آنچه که میتوان انجام داد این است که روشی سیستماتیک برای بررسی شکاف اخلاقی فناوری داشته باشیم و تأثیر استانداردهای به کار رفته در این فناوری را بر بخشهای خاصی از اکوسیستم در حال استفاده، بررسی کنیم. در فعالیتهای مربوط به هوش مصنوعی باید از ابتدا به مسائل اخلاقی توجه کرد. مسائل اخلاقی به دو دسته تقسیم میشوند؛ دسته اول مربوط به شفافسازی فناوری و دسته دوم مربوط به قابلیت دسترسی است. ظرفیت فناوریهای جدید مانند بلاکچین نیز برای پیشبرد راه حلهای جدید که برای بسیاری از مشکلات جامعه جهانی مورد استفاده قرار میگیرد، می بایستی بررسی شود. به طورمثال رگولاتوری و حکمرانی در فناوری بلاکچین بسیار وسیع است. این فناوری ها برای ساخت و ایجاد سیستمهای پیچیده مورد نیاز هستند تا بتوانند ابزارهایی را برای تصمیمات آگاهانه ایجاد نمایند. از سوی دیگر، فناوری و ابزارها میتوانند بر روی ساختار و فرآیند دولت تأثیر داشته باشند. این فرآیندها بین بازیگران مختلف و مردم بکارگرفته میشوند و نمیتوانند توسط فناوری جایگزین شود.
1) هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء
فرآیندهای متنوع و چندگانه میتوانند توسعه کاربردی هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و دادههای بزرگ را شکل دهند. سازمان ملل و دولتهای مختلف، نقش مهمی در تشویق سازمانها و شرکتهای مختلف در جهان به استفاده از فناوری های جدید دارند. در نظر گرفتن اصول انسانی و حقوق بشر به عنوان رهنمودها و اصول راهنما، میتواند استفاده از این فناوریها را برای حمایت از شفافیت اطلاعات، حمایت از کسب و کارهای کوچک و در نتیجه ایجاد رقابت سالم بین کسب و کارهای جدید و قدیمی موثرتر گرداند. از آنجاییکه در حال حاضر زیرساختی برای مقابله با حملات پایدار وجود ندارد، تعدد دستگاههای اینترنت اشیاء موجب شده است تا گستره این حملات بیشتر شود. برای تحقق امنیت توجه به سه بخش لازم است: 1) آموزش مشتریان (چرا که مشتریان آگاه به دنبال سیستمهای امن هستند.) 2) ایجاد برچسبهای امنیتی استاندارد و 3) اپراتورهای فنی (که برای حفاظت از شبکه و کاهش ریسک، راهحل ارائه میدهند.) لازمه به موفقیت رسیدن نوآوریهای مربوط به فناوری این است که به صورتی توسعه داده شوند که در طولانی مدت پایدار باشند. در مورد برچسبهای امنیتی نیز باید به صورت جهانی فکر کرد. برای به اطمینان رسیدن کاربر، باید شفافیت وجود داشته باشد و هر کاربر بتواند اطلاعات شخصی خود را کنترل کند. ارائهدهندگان خدمات ابری و برنامه های کاربردی باید مسئولیت امنیتی خود را درست انجام دهند که در این زمینه وجود برنامه و سیاستهای ذینفعان تأثیرگذار است.
با توجه به فراگیری اکوسیستم اینترنت اشیاء، این محیط باید امن باشد و امنیت یکی از مهمترین چالشهای آن است. امنیت و حریم خصوصی مسئولیت جمعی است و در هر بخش از اکوسیستم باید به آن توجه شود. برای تحقق این امر شفافیت لازم است، این که هرکس مسئولیت چه کاری را بر عهده دارد. معمولاً تولیدکنندگان به علت مسائل اقتصادی، به ویژگیهای امنیتی محصول توجه نمیکنند که این مشکل را میتوان با تعیین قانون حل کرد. امنیت از نظر کاربران و کسبوکار و فناوری با هم متفاوت است و حکومت باید بین این نظرات تعادل برقرار کند. باید به صورت گروهی روی سیاستگذاریها کار شود و همه دیدگاهها را در نظر گرفت تا فناوریها و استانداردهای مطمئن شناخته شده و برنامهای برای استانداردسازی دستگاههای اینترنت اشیاء و ایمنسازی شبکه تدوین شود. ویژگیهای امنیتی مشخص شده برای دستگاهها باید قابلیت بهروزرسانی را داشته باشند. اعتماد مشتریان، نقش بزرگی در توسعه اینترنت اشیاء دارد و بالا رفتن سطح آگاهی مشتریان باعث میشود تا حکومت و قانونگذاران و سازمانها و تولیدکنندگان مسئولیتپذیرتر شوند. همچنین توانایی کنترل اطلاعات مشتریان و کاربران میتواند در ایجاد اعتماد مؤثر باشد.
باید بین مزیتها و چالشهایی که اینترنت اشیاء ایجاد میکند، تعادل برقرار کرد. مشتریان و کسبوکارهای هوشمند، راهحلهای هوشمند را پذیرفتهاند. اما باید ریسکهای این راهحلها را کاهش داد و این نوآوری را ایمن کرد تا در نهایت بتوان اعتماد ایجاد نمود. برای رسیدن به این هدف سهگروه لازم است: گروه اول باید برای بالابردن سطح آگاهی مشتریان تلاش کنند که این باعث میشود تا حکومت و قانونگذاران و سازمانها و تولیدکنندگان مسئولیتپذیرتر شوند. گروه بعدی باید برنامهای برای استانداردسازی دستگاههای اینترنت اشیاء ایجاد کنند. گروه آخر هم باید روی انعطافپذیری شبکهها کار کنند. این گروه توصیههایی درباره ایمنسازی شبکه ارائه میدهند تا اپراتورها آنها را پیادهسازی کنند.
اینترنت اشیاء موجب بهبود کیفیت زندگی افراد میشود و کلید اصلی ایجاد چنین محیطی، جلب اعتماد مشتریان است. حکومتهای مختلف برای حفظ حریم شخصی و امنیت با مشکل مواجهند و بهترین راه، تلاش همگانی برای پیدا کردن راه حلی کارآمد است. بخشهای خصوصی و دولتی بر این باورند که از طریق هوش مصنوعی، جامعه بهتر قادر خواهد بود تا طیف گستردهتری از مسائل را برطرف نمایند. از آنجاییکه هوش مصنوعی در حال رشد و نزدیک شدن به جوامع و حکومتها است، دولتها و حکومتها (بویژه کشورهای درحال توسعه) آگاهی از چالشهای آن جهت سیاستگذاری ندارند. نقش یونسکو در قبال آنها، این است که شفاف سازی را برای آنها انجام دهد.
مأموریت سازمان رتبه بندی حقوق دیجیتال این است که در بخش فناوری ارتباطات و اطلاعات، به حقوق بشر با حفظ حریم خصوصی و آزادی بیان احترام گذاشته شود. بدیهی است که انسانها ابزار دیجیتال هوش مصنوعی را طراحی و پیاده سازی میکنند، لذا شرکتها و افرادی که آنها را تولید میکنند باید مسئولیت پاسخگویی به تصمیمات آن را داشته باشند. از طرفی دیگر هوش مصنوعی توسط پلتفرمها میتواند بر روی اخبار نظارت کرده و بطور کلی میتوان از این فناوری جهت آنالیز و تحلیل و پیاده سازی ها کمک کند.
2) فناوری بلاکچین
در جلسات IGF تاثیر فناوری نوین بلاکچین در رفاه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت که از جمله موارد آن می توان به حکمرانی صریح و ضمنی و عناصر موجود در تکنولوژیهای بلاکچین و سیستمهای غیرمتمرکز؛ نتیجه پیامدهای آن بر جوامع و تأثیر آنها روی هر گروه ذینفع؛ تاثیر مکانیزم های حکمرانی بلاکچین بر رفاه اجتماعی و مسائل اجتماعی نظیر اخبار جعلی، اشاره نمود.
حکمرانی بلاکچین از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. گرچه بلاکچین آغازی برای حکمرانی غیرمتمرکز است، اما حکمرانی غیرمتمرکز معادل با عدم تمرکز قدرت نیست. با این حال مکانیزم های حکمرانی جنبههای مهمی از دسترسی و کنترل در فناوری بلاکچین هستند. همچنین فناوری بلاکچین برای پیشبرد راه حلهای جدید در بسیاری از مشکلات جامعه جهانی پتانسیل خوبی دارد به عنوان نمونه می توان به کاربردهایی نظیر ارائه اسناد هویت به پناهندگان، خانوادهها، مشارکتهای مالی و... اشاره کرد.