به منظور سهولت و شفافیت در رصد و تحلیل کسب و کارهای فضای مجازی، این حوزه دسته بندی شده است. در این خصوص دو دسته کسب و کار به تفکیک شناسایی شده و مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرند. نکته قابل توجه اینکه نحوه چینش ساختارهای حاکمیتی نیز مؤید وجود چنین دیدگاهی، حداقل بصورت ضمنی در این بخش می باشد.
1- کسب و کارهایی که از فضای مجازی به عنوان ابزار یا طریق کسب و کار بهره می برند
2- کسب و کارهایی که موضوع فعالیت آنها مرتبط با فضای مجازی است
دسته اول یا "ابزار و طریق" کسب و کارهایی هستند که از بستر ها و امکانات فضای مجازی به عنوان ابزار استفاده می کنند و کالا یا خدمتی را بصورت فیزیکی یا غیر فیزیکی با استفاده از قابلیتها و ابزارهای فضای مجازی ارائه می کنند. این قابلیتها و ابزارها عمدتا شامل مولفه هایی هستند که در قالب ابزارهای چهارگانه معرفی و تبلیغات، سفارش و عقد قرارداد، پرداخت و نهایتا توزیع که این مورد آخر برای خدمات یا کالاهای غیر فیزیکی مصداق دارد، در فضای مجازی مورد استفاده قرار می گیرند.
اگرچه از نظر بسیاری از سازمانهای بین المللی، تجارت و کسب و کار به طریق الکترونیکی یا از طریق فضای مجازی عمدتا بر مولفه اخذ سفارش و قرارداد الکترونیکی استوار است، هرچند توزیع یا پرداخت به روش های سنتی انجام شود، ولی به دلیل اینکه در کشورایران بخش پرداخت در کانون توجه بوده و نسبت به سایر حوزه ها از سامان بیشتری برخوردار بوده، غالب اطلاعات رصدی موجود به واسطه مولفه پرداخت گردآوری شده است. در این خصوص اطلاعات رصدی مرتبط با اینگونه کسب و کارها عمدتا برگرفته از آمار و ارقام سازمان تجارت الکترونیک، بانک مرکزی و سایر نهادهای صادر کننده مجوز یا درگاه پرداخت می باشد.
