فضای مجازی مرزهای بین کشورها را تا حد زیادی از بین برده است. در این فضا بدون داشتن ویزا و یا بلیط سفر، کاربران میتوانند به فضای مجازی کشورهای دیگر دسترسی پیدا کنند و اطلاعات فراوانی با زبانهای مختلف به دست بیاورند. از این رو، شرکتهای بسیاری از طریق فضای مجازی کسب درآمد می نمایند. شرکتهای خارجی اقدام به فعالیت در فضای مجازی کردند و با کمک بستر اینترنت مردم کشورها از خدمات این شرکتها استفاده میکنند. در ایران، کاربران از خدمات شرکتهای خارجی استفاده میکنند، اما این شرکتها طبق قوانین ایران در فضای مجازی فعال نیستند. در این راستا، یا پایگاه اینترنتی آنها مسدود خواهد شد و یا بدون رعایت قوانین فعالیت خود را ادامه میدهند که در مواردی بر خلاف قوانین محلی ایران است. از طرف دیگر، از آنجایی که فعالیت رسمی نیست، این امکان وجود ندارد که از راه قانونی به این تخلفات رسیدگی کرد و برای مثال در صورتی که این شرکتها اطلاعات کاربران ایرانی را در بر داشته باشند، این امکان برای حراست و حفاظت از این اطلاعات توسط دستگاههای دولتی وجود ندارد.
از این رو شرایطی باید فراهم شود که این شرکتها بتوانند طبق قوانین محلی ایران در کشور ایران به طور رسمی فعالیت کنند و در این صورت نظارت بر فعالیت آن ها صورت بگیرد. از این رو به بررسی 7 شرکت خارجی که در فضای مجازی کشورهای دیگر فعالند پرداخته ایم. این شرکتها به دلیل مسایل سیاسی، مذهبی، فرهنگی و غیره مشکلاتی را برای فعالیت در فضای مجازی کشورهای دیگر داشتند، اما با اقدام به مذاکره و تصحیح سیاستها در جهت رفع این مشکلات گام برداشتند.
علت انتخاب شرکت ها
علت انتخاب Google یا Alphabet
اکثر مردم شرکت Google را میشناسند اما اخیرا مدیران Google، شرکتی را به نام Alphabet تأسیس کردند و Google ،YouTube و تمام زیر مجموعههای Google را ذیل آن قرار دادند. در ایران مردم از موتور جستجوی Google استفاده میکنند، اکثرا از سیستم عامل Android که در گوشیهای موبایل نصب است، استفاده میکنند و YouTube قبل از فیلتر شدن، در ایران طرفداران زیادی داشت. این نشان دهنده آن است که این شرکت تاثیر زیادی در فضای مجازی ایران دارد. اما فعالیت رسمی ندارد. همچنین این شرکت در کشورهای دیگر مانند چین و آلمان با مشکلاتی مواجه بوده است که بیشتر به اعمال قوانین محلی در فضای مجازی این کشورها بر می گردند. برخی از خدمات این شرکت در ایران مسدود است (به علت تحریم) و برخی دیگر قابل استفاده است. از این رو بررسی این شرکت از اهمیت زیادی برخوردار است. این شرکت در زندگی مردم ایران در فضای مجازی
تاثیرگذار است، اما دولت هیچگونه نظارتی رسمی و مستقیمی بر این شرکت ندارد.
علت انتخاب Microsoft
شرکت Microsoft به عنوان یکی شرکتهای فعال و مشهور در فضای مجازی، ابزارهایی مانند برنامههای توسعه سایت و سرور را فراهم کرده است. این شرکت هیچ فعالیت رسمی در ایران ندارد، اما اکثر مردم ایران از سیستم عامل این شرکت استفاده میکنند و سایت های مختلفی با فناوری این شرکت در ایران فعالند. از این رو این شرکت در فضای مجازی ایران بسیار فعال است. همچنین این شرکت در کشورهایی مانند چین دچار مشکلاتی از جمله حق کپی برداری و مالکیت معنوی بوده که این امر با شرایط کنونی در ایران تشابه دارد. همچنین مدیر این شرکت تمایلاتی را برای فعالیت در ایران نشان داده است.
علت انتخاب Amazon
شرکت Amazon هیچ فعالیت رسمی در ایران نداشته و از آنجا که فعالیت این شرکت نیازمند تراکنش مالی در فضای مجازی و حمل و نقل کالا است. این امکان در ایران فراهم نمی باشد. این شرکت در کشورهای دیگر نیز دچار درگیری بخصوص در رقابت داخلی بوده است. کشور ایران نیز اعلام تمایل برای همکاری با این شرکت را نشان داده است. این شرکت همچنین جز موفقترین شرکتهای فعال در فضای مجازی در امر خرید و فروش کالا در جهان است.
علت انتخاب Twitter
محصول این شرکت معمولا به عنوان یک ابزار قوی سیاسی به کار میرود و مقامات کشورها از این ابزار برای انتقال پیام به دنیا استفاده میکنند. این شرکت در کشورهایی نظیر پاکستان و چین مشکلاتی داشته و مجبور به کنترل محتوا با توجه به قوانین محلی کشورها شده است. این شرکت ابزاری را برای کنترل فعالیت سیاسی جامعه فراهم کرده که تاثیر آن در وقایع مربوط به تظاهرات در چین نمایان است.
علت انتخاب Netflix
این شرکت در زمینه پخش مستقیم فیلم در فضای مجازی فعال است و برای فعالیت نیازمند بستر مناسب و اینترنت پرسرعت می باشد. این شرکت نیازمند همکاری با شرکت داخلی برای ایجاد بستر مناسب در شبکه مجازی است و در برخی کشورها مانند آلمان دچار مشکلاتی در پخش فیلمها بوده است. به تازگی این شرکت اعلام کرد که قصد همکاری با ایران را دارد.
علت انتخاب Facebook
این شرکت تاثیر زیادی بر فرهنگ کاربران فضای مجازی داشته و در کشورهایی نظیر چین و پاکستان با مشکلاتی رو به رو بوده و در مواردی که به طور رسمی فعالیت کرده تابع قوانین محلی آن کشورها بوده است.
علت انتخاب MasterCard
این شرکت برای فعالیت نیازمند همکاری با بانکها و سیستم مالی کشور است. درکشورهای دیگر مشکل این شرکت اکثرا در فعالیت در خرید و فروش بوده است. این شرکت را اکثرا با شرکت Visa مقایسه میکنند و فعالیت شبیه به هم دارند. علت انتخاب این شرکت ، این بوده که ایران تمایل به همکاری با این شرکت را نشان داده و پایگاه رسمی این شرکت از ایران در دسترس است، در حالی که شرکت Visa حتی اجازه دسترسی به سایت رسمی را از ایران نمیدهد.
انتخاب کشورهای خارجی
در این بررسی برای آشنایی بیشتر با فعالیت شرکتها در فضای مجازی به بررسی فعالیت این شرکتها در کشورهای دیگر پرداختیم. در این راستا سه کشور چین ، پاکستان و آلمان مورد بررسی قرار گرفت. علت اصلی انتخاب این کشورها این بود که این کشورها درگیریهای قانونی و مشکلاتی را با شرکتهای آمریکایی در فضای مجازی داشتند. این کشورها به گونهای انتخاب شده اند که از جهاتی به ایران شباهت داشته باشند و برای پیش بینی وضعیت ایران در صورت فعالیت رسمی این شرکتها، نمونه مناسبی به شمار آیند.
علت انتخاب چین
کشور چین علاوه بر مراودات سیاسی گسترده با آمریکا، اختلافات زیادی نیز با این کشور دارد و از این رو به تولید داخل و ترویج محصولات چینی در کشور اهمیت زیادی داده است. دشرکتهای آمریکایی فعال در فضای مجازی به علت بازار بزرگ کاربران اینترنتی این کشور همواره قصد ورود به بازار این کشور را داشته و دارند. سیستم فیلتر و کنترل محتوا این دولت بسیار سختگیرانه است و شرکتها مجبور به همکاری با دولت برای فعالیت در فضای مجازی این کشور هستند.
علت انتخاب پاکستان

کشور پاکستان جمعیت زیادی دارد، اما تعداد کاربران اینترنت در آن محدود است و بستر اینترنتی شبیه به ایران دارد. حکومت دولت پاکستان اسلامی است و از این جهت به انتشار مطالب ضد اسلامی در فضای مجازی واکنش نشان میدهد. پاکستان به لحاظ شباهت های منطقهای، مذهبی و فرهنگی با ایران منبع مناسبی برای بررسی می باشد.
علت انتخاب آلمان
کشور آلمان جمعیتی نزدیک به ایران دارد و در زمینه فیلتر کردن مطالب فعال است. از آنجایی که ایران از طرف کشورهای اروپایی متهم به جلوگیری از حق شهروندان از دسترسی به مطالب شده، این کشور را میتوان به عنوان کشوری که شرکتهای خارجی را موظف به اعمال فیلترینگ می نماید، مورد بررسی قرار داد.
همچنین این کشور بستر اینترنت مناسبی دارد. علت دیگر انتخاب آلمان اهمیت این کشور به حفاظت و حراست از فضای مجازی است. برای مثال مرکز دادههای Microsoft در داخل آلمان قرار دارد و رصد و کنترل میشود و این اطمینان حاصل شده که مردم از فضای مجازی با کیفیت بالا و در عین حال با حفظ امنیت اشخاص و همچنین طبق قوانین این کشور استفاده کنند.